Categorie: Nieuws

Klimaatinnovatie met interactieve ecosysteem uitwisselingen

Op 18 april werden we ontvangen in Leuven voor de laatste van de 4 regionale sessies voor het Cities 4.0 programma. Aan de Vaartkom kwamen we met een kleine 30 deelnemers samen in een voormalig industriegebouw, nu Studio Silo.  Een goede workshopomgeving om met de deelnemers over het klimaatneutraal maken van de gebouwde omgeving van Leuven voor 2030 te praten.

Het was bijzonder om als ESTI in Leuven te zijn en thuis te komen met de Ecosystem Game. Thuiskomen omdat het model van de game geïnspireerd is op het Leuvense imec model waarin partijen met allerlei schurende belangen samenwerken aan de toekomst van high tech. Net als in de andere regio’s is het verduurzamen van de gebouwde omgeving essentieel vanwege het grote aandeel in de totale emissie. In Leuven moeten in het klimaatneutraal maken van de gebouwde omgeving ongeveer 95% van de gebouwen in meer of minderen mate worden aangepakt. De focus van de workshop lag in het vinden van de nog op te lossen uitdagingen voor de wijk Ter Els. Dit is een homogene wijk met erfgoedwaarde.

De stakeholders in de workshop bestonden uit vertegenwoordigers van overheden, universiteiten, architecten, bouwers, vastgoedeigenaren, lokale bedrijven, inwoners en vele andere deelnemers. Het oplossen van deze complexe en veelzijdige vraagstukken vereist echte samenwerking. Daarom werd iedereen als eerste aan het werk gezet met de Ecosystem Game^©® die ESTI heeft ontwikkeld voor multistakeholder samenwerking. De groep had veel plezier in het bouwen van een ecosysteem rondom het oplossen van fictief vraagstuk alvorens ze van start gingen met de duurzaamheidsuitdagingen in de gebouwde omgeving.

De uitdagingen in de gebouwde omgeving werden door stichting ESTI geïntroduceerd met behulp van een aantal mogelijke toekomst scenario’s. Twee van deze scenario’s gaan over de energie transitie en de doorbaak in materialen. In het huidige tempo zou het tot 2080 duren voordat alle 60.000 woongebouwen zijn gerenoveerd naar energiezuinige en gasvrije gebouwen.

In het energie transitie scenario maken een aantal doorbraken en exponentieel ontwikkelende oplossingen het mogelijk de transitie binnen het 2030 tijdspad te realiseren. Er zijn een drietal doorbraken die daarbij belangrijk zijn. De eerste doorbraak is het beschikbaar komen van zonnestroom tegen 3-4 Euro cent per kWh. De huidige kostencurve laten zien dat dit voor 2030 zal gebeuren. De tweede ligt in de verdere verlaging van kosten voor batterijopslag naar 2-3 Euro cent per kWh onder de veronderstelling dat een levensduur van de batterijen van 1o jaar en benodigde opslag voor 70 uur. De laatste doorbraak is dat het hele elektriciteitssysteem radicaal zal transformeren naar een systeem gebaseerd op 100% zon, wind en batterij opslag. Het systeem zal kantelen van het huidige systeem dat is geoptimaliseerd voor het leveren van maximaal piekvermogen naar een systeem van minimaal op te wekken vermogen in een winter/windstille situatie. Een systeem dat wisselt van focus op managen van de maximale vraag naar een minimaal aanbod systeem zal leiden tot een overproductie en beschikbaarheid van energie tegen veel lagere kosten per kWh voor energie in vergelijk met het huidige systeem.

Het tweede scenario heeft betrekking op de innovaties op het gebied van materialen. De eerste doorbraak zit in de combinatie bio-tech en biobased materialen revolutie. Nieuwe materialen komen beschikbaar die superieure eigenschappen hebben en vaak een negatieve carbon voetafdruk zoals PLA gebaseerde polymeren en biobased materialen als mycellium voor isolatie. De tweede doorbraak is het beschikbaar komen van betaalbare super-isolatie materialen zoals aerogel. Tot slot is de laatste doorbraak de adoptie van fase overgangsmaterialen (phase change materials of PCM’s) zoals bijvoorbeeld warmteopslag biedende en isolerend cellulose – PCM mix oplossingen.    

Tijdens de discussies rond de uitdagingen identificeerden de deelnemers meer dan 40 vraagstukken die opgelost dienen te worden. Deze varieerden van vraagstukken rondom het vinden van aanspreekpartners in een wijk om gezamenlijke renovatieprojecten te kunnen starten, renovaties met behoud van erfgoedwaarde tot hoe ze inwoners kunnen verleiden tot deelname aan renovatieprogramma’s. 

Als vervolgstap voor Leuven worden de vraagstukken met de hoogste prioriteit gedeeld met een grotere gemeenschap aan stakeholders inclusief inwoners. Die kiezen vervolgens het belangrijkste vraagstuk waarvoor ze oplossingen willen gaan uitvragen binnen de 4 regio’s betrokken bij Cities 4.0. Deze worden dan in de internationale uitwisseling meegenomen waarbij alle vier de regio’s Turku, Bologna, Eindhoven/Helmond en Leuven betrokken zijn en een gezamenlijk actieplan opstellen.

“Cities 4.0 project has been funded by the European Union’s Lump Sum Europe program for Coordination and Support Actions GA 101070827- HORIZON-EIE-2021-CONNECT-01”.

Klik hier om terug te gaan naar de pagina Cities 4.0.

Klimaatinnovatie met interactieve ecosysteem uitwisselingen

Op 30 maart was voor ESTI de thuiswedstrijd op de High Tech Campus in Eindhoven van de lokale sessie voor Eindhoven en Helmond in het Cities 4.0 programma. Met een groep van ongeveer 30 deelnemers kwamen we bij elkaar in het Conference Center van HTC. Een inspirerende omgeving om met de deelnemers over het klimaatneutraal maken van de gebouwde omgeving van Eindhoven en Helmond voor 2030 te praten.

Net als in de andere regio’s is het verduurzamen van de gebouwde omgeving in Eindhoven en Helmond essentieel vanwege het grote aandeel in de totale emissies. In Eindhoven moeten in het klimaatneutraal maken van de gebouwde omgeving ongeveer 115.000 gebouwen en in Helmond 40.000 gebouwen in meer of minderen mate worden aangepakt. De focus van de workshop lag in het vinden van de nog op te lossen uitdagingen voor het circulair renoveren van de huizen voorraad.

De stakeholders in de workshop bestonden uit vertegenwoordigers van overheden, universiteiten, architecten, slopers, bouwers, vastgoedeigenaren, lokale bedrijven, studenten en vele andere deelnemers. Het oplossen van deze complexe en veelzijdige vraagstukken vereist echte samenwerking. Daarom werd iedereen als eerste aan het werk gezet met de Ecosystem Game^©® die ESTI heeft ontwikkeld voor multistakeholder samenwerking. De groep ging direct aan de slag met het bouwen van een ecosysteem rondom het oplossen van fictief vraagstuk alvorens ze van start gingen met de duurzaamheidsuitdagingen in de gebouwde omgeving.

De uitdagingen in de gebouwde omgeving werden door stichting ESTI geïntroduceerd met behulp van een aantal mogelijke toekomst scenario’s. Twee van deze mogelijke toekomst scenario’s zijn: de energie transitie en de doorbaak in materialen. In het huidige tempo zou het 250 jaren duren voordat alle 150.000 woongebouwen zijn gerenoveerd naar energiezuinige en gasvrije gebouwen.

In het energie transitie scenario maken een aantal doorbraken en exponentieel ontwikkelende oplossingen het mogelijk de transitie binnen het 2030 tijdspad te realiseren. Er zijn een drietal doorbraken die daarbij belangrijk zijn. De eerste doorbraak is het beschikbaar komen van zonnestroom tegen 3-4 Euro cent per kWh. De huidige kostencurve laten zien dat dit voor 2030 zal gebeuren. De tweede ligt in de verdere verlaging van kosten voor batterijopslag naar 2-3 Euro cent per kWh onder de veronderstelling dat een levensduur van de batterijen van 1o jaar en benodigde opslag voor 70 uur. De laatste doorbraak is dat het hele elektriciteitssysteem radicaal zal transformeren naar een systeem gebaseerd op 100% zon, wind en batterij opslag. Het systeem zal kantelen van het huidige systeem dat is geoptimaliseerd voor het leveren van maximaal piekvermogen naar een systeem van minimaal op te wekken vermogen in een winter/windstille situatie. Een systeem dat wisselt van focus op managen van de maximale vraag naar een minimaal aanbod systeem zal leiden tot een overproductie en beschikbaarheid van energie tegen veel lagere kosten per kWh voor energie in vergelijk met het huidige systeem.

Het tweede scenario heeft betrekking op de innovaties op het gebied van materialen. De eerste doorbraak zit in de combinatie bio-tech en biobased materialen revolutie. Nieuwe materialen komen beschikbaar die superieure eigenschappen hebben en vaak een negatieve carbon voetafdruk zoals PLA gebaseerde polymeren en biobased materialen als mycellium voor isolatie. De tweede doorbraak is het beschikbaar komen van betaalbare super-isolatie materialen zoals aerogel. Tot slot is de laatste doorbraak de adoptie van fase overgangsmaterialen (phase change materials of PCM’s) zoals bijvoorbeeld warmteopslag biedende en isolerend cellulose – PCM mix oplossingen.  

Tijdens de discussies rond de uitdagingen identificeerden de deelnemers maar liefst 14 vraagstukken die opgelost dienen te worden. Deze varieerden van vraagstukken rondom het balanceren van vraag en aanbod van circulaire materialen en de ontbrekende informatie over de materialen in gebouwen en hoe pilot projecten kunnen worden opgeschaald tot de vraag hoe we kunnen komen tot een standaardisatie in materialen en processen.    

Als vervolgstap voor Eindhoven en Helmond worden de vraagstukken met de hoogste prioriteit gedeeld met een grotere gemeenschap aan stakeholders inclusief inwoners. Die kiezen vervolgens het belangrijkste vraagstuk waarvoor ze oplossingen willen gaan uitvragen binnen de 4 regio’s betrokken bij Cities 4.0. Deze worden dan in de internationale uitwisseling meegenomen waarbij alle vier de regio’s Turku, Bologna, Eindhoven/Helmond en Leuven betrokken zijn en een gezamenlijk actieplan opstellen.

“Cities 4.0 project has been funded by the European Union’s Lump Sum Europe program for Coordination and Support Actions GA 101070827- HORIZON-EIE-2021-CONNECT-01”.

Klik hier om terug te gaan naar de pagina Cities 4.0.

Klimaatinnovatie met interactieve ecosysteem uitwisselingen

Op 23 maart ontvingen we in Bologna meer dan 40 deelnemers voor het cities 4.0 programma. De sessie vond plaats in het Palazzo d’Accursio, het indrukwekkende gemeentehuis uit de 13^e eeuw. Een prachtige omgeving om met de deelnemers een workshop te houden over het klimaatneutraal maken van de gebouwde omgeving voor 2030.

De eerste bewoners van Bologna dateren van meer dan 5000 jaar geleden. En als onderdeel van het Romeinse rijk werd 2500 geleden al het unieke zelfhelende beton geïntroduceerd. Een mooiere en meer innovatieve start konden we ons niet wensen voor het bepalen van de uitdagingen die Bologna nog op te lossen heeft voor het klimaatneutraal maken van de gebouwen voor 2030. De gebouwde omgeving is met 40% aandeel een grote veroorzaker van broeigas emissies en voor Bologna de focus van het Cities 4.0 programma. Het doel van de workshop was dan ook het identificeren van de belangrijkste uitdagingen die Bologna heeft in het elimineren van broeikasgassen uit de gebouwde omgeving.

De stakeholders in de workshop bestonden uit vertegenwoordigers van overheden, universiteiten, architecten, bouwers, vastgoedeigenaren, lokale bedrijven, studenten en vele andere deelnemers. Het oplossen van deze complexe en veelzijdige vraagstukken vereist echte samenwerking. Daarom werd iedereen als eerste aan het werk gezet met de Ecosystem Game^©® die ESTI heeft ontwikkeld voor multistakeholder samenwerking. De groep had veel plezier in het bouwen van een ecosysteem rondom het oplossen van fictief vraagstuk alvorens ze van start gingen met de duurzaamheidsuitdagingen in de gebouwde omgeving.

De uitdagingen in de gebouwde omgeving werden door stichting ESTI geïntroduceerd met behulp van een aantal mogelijke toekomst scenario’s. Twee van deze mogelijke toekomst scenario’s die interessant zijn om te vermelden zijn het energie transitie scenario en het materialen doorbraak scenario. In het huidige tempo zou het 350 jaren duren om alle 143.000 woongebouwen te renoveren naar energiezuinige en gasvrije gebouwen.

In het energie transitie scenario maken een aantal doorbraken en exponentieel ontwikkelende oplossingen het mogelijk de transitie binnen het 2030 tijdspad te realiseren. Er zijn een drietal doorbraken die daarbij belangrijk zijn. De eerste doorbraak is het beschikbaar komen van zonnestroom tegen 3-4 cent per kWh. De huidige kostencurve laten zien dat dit voor 2030 zal gebeuren. De tweede ligt in de verdere verlaging van kosten voor batterijopslag naar 2-3 cent per kWh onder de veronderstelling dat een levensduur van de batterijen van 1o jaar en ongeveer 70uur benodigde opslag voor 70 uur. De laatste doorbraak is dat het hele elektriciteitssysteem radicaal zal transformeren naar een systeem gebaseerd op 100% zon, wind en batterij opslag. Het systeem zal kantelen van het huidige systeem dat is geoptimaliseerd voor het leveren van maximaal piekvermogen naar een systeem van minimaal op te wekken vermogen in een winter/windstille situatie. Een systeem dat wisselt van focus op managen van de maximale vraag naar een minimaal aanbod systeem zal leiden tot een overproductie en beschikbaarheid van energie tegen veel lagere kosten per kWh voor energie in vergelijk met het huidige systeem.

Het tweede scenario heeft betrekking op de innovaties op het gebied van materialen. De eerste doorbraak zit in de combinatie bio-tech en biobased materialen revolutie. Nieuwe materialen komen beschikbaar die superieure eigenschappen hebben en vaak een negatieve carbon voetafdruk zoals PLA gebaseerde polymeren en biobased materialen als mycellium voor isolatie. De tweede doorbraak is het beschikbaar komen van betaalbare super-isolatie materialen zoals aerogel. Tot slot is de laatste doorbraak de adoptie van fase overgangsmaterialen (phase change materaials of PCM’s) zoals bijvoorbeeld warmteopslag biedende en isolerend cellulose – PCM mix oplossingen.  

Tijdens de discussies rond de uitdagingen identificeerden de deelnemers meer dan 20 vraagstukken die opgelost dienen te worden. Deze varieerden van vraagstukken rondom renovatie van middeleeuwse stadscentra, gebouwen en monumenten tot vraagstukken rondom gedragsverandering en creëren van bewustwording.  

Als vervolgstap voor Bologna worden de vraagstukken met de hoogste prioriteit gedeeld met een grotere gemeenschap aan stakeholders inclusief inwoners. Die kiezen vervolgens het belangrijkste vraagstuk waarvoor ze oplossingen willen gaan uitvragen binnen de 4 regio’s betrokken bij Cities 4.0. Deze worden dan in de internationale uitwisseling meegenomen waarbij alle vier de regio’s Turku, Bologna, Eindhoven/Helmond en Leuven betrokken zijn en een gezamenlijk actieplan opstellen.

“Cities 4.0 project has been funded by the European Union’s Lump Sum Europe program for Coordination and Support Actions GA 101070827- HORIZON-EIE-2021-CONNECT-01”.

Klik hier om terug te gaan naar de pagina Cities 4.0.

Klimaatinnovatie met interactieve ecosysteem uitwisselingen

Op 1 maart was de eerste lokale ecosysteem workshop van het cities 4.0 programma in Turku, Finland. De sessie werd geopend door Minna Arve, de burgemeester van Turku, die in haar welkomstwoord helder de multi-crisis uitdagingen schetste waarvoor wij als samenleving dit decennium staan. Ze noemde ook trots de enorme stappen die door de inwoners en het bestuur van de stad Turku zijn gemaakt in het terugbrengen van de emissies met meer dan 50% in vergelijk met het referentiejaar 1990.

Mobiliteit vertegenwoordigt in Turku 25% van de totale emissies en is het domein waar Turku graag op wil samenwerken met andere steden in het cities 4.0 programma om samen oplossingen te vinden. Het doel van de workshop was dan ook om de belangrijkste uitdagingen te vinden die Turku heeft in het emissievrij maken van mobiliteit.

De burgemeester daagde de deelnemers van de workshop uit door de deadline op 2029 te zetten. Dat is het jaar waarin de stad Turku haar 800-jarig bestaan viert. Onder de stakeholders in de workshop zaten vertegenwoordigers van de gemeente, het Sciencepark Turku, Turku Universiteit, Business Finland, lokale kleine en grote bedrijven, studenten en deelnemers van andere maatschappelijke organisaties.  Iedereen ging aan de slag met de Ecosysteem Game die Stichting ESTI had meegenomen voor het leren werken in multi-stakeholder innovaties. De groep werkte met veel plezier aan een generiek gezondheidsvraagstuk om een samenwerking op te zetten, om vervolgens in teams aan de slag te gaan met het identificeren van de duurzame mobiliteitsvraagstukken.

De uitdagingen rond mobiliteit werden door ESTI geïntroduceerd door een aantal mogelijke toekomsten voor te stellen rond mobiliteit. Twee van deze mogelijke toekomsten of scenario’s zijn interessant om wat nader toe te lichten. Het eerste scenario gaat uit van een transitie waarin alle huidige fossiel aangedreven transportmiddelen worden vervangen door elektrische voertuigen. Voor Finland duurt het 27 jaar voordat alle personenvoertuigen zijn vervangen.
Het tweede scenario is een Transport als dienst (transport as a service of TaaS) scenario waarin Turku versneld de transitie maakt naar autonome voertuigen. De overgang van voertuigen in privé eigendom die 90% van de tijd geparkeerd staan naar een vloot van voertuigen die 90% van de tijd rijden vermindert op termijn het totaal aantal voertuigen met 80%. De kosten per kilometer nemen zelfs af met 90% in vergelijk met een eigen voertuig.
Meer dan 40 vraagstukken werden geïdentificeerd tijdens de discussie in de teams. De vraagstukken varieerden van verbeterde fietsinfrastructuur tot de gedragsverandering die nodig is voor het maken van meer duurzame keuzes in vervoer.

Als vervolg voor Turku worden de 5 belangrijkste vraagstukken gedeeld met een grotere groep stakeholders om te stemmen en zo te komen tot de belangrijkste challenge voor Turku. De uitkomst wordt daarna meegenomen in de internationale workshops waarin vertegenwoordigers van alle vier regio’s uit Bologna, Eindhoven/Helmond, Leuven en Turku zullen deelnemen. Hieruit komen de gedeelde ‘challenges’ die worden gebruikt voor het verbinden van de ecosystemen en verwerkt in een gezamenlijk actieplan. 

“Cities 4.0 project has been funded by the European Union’s Lump Sum Europe program for Coordination and Support Actions GA 101070827- HORIZON-EIE-2021-CONNECT-01”.

Klik hier om terug te gaan naar de pagina Cities 4.0.

Klimaatinnovatie met interactieve ecosysteem uitwisselingen

Ecosysteem denken is relevant voor veel domeinen, niet in de laatste plaats voor de klimaat en energie transities. Het Cities 4.0 project is een samenwerkings van 4 Europese steden: Brainport Eindhoven/Helmond, Leuven, Turku and Bologna. Alle 4 zijn door de EU geselecteerd als leden van de 100 Klimaatneutrale Steden 2030 en hebben daarmee dezelfde ambities en doelen.

ESTI is de neutrale facilitator in dit project en helpt de 4 steden hun doelen te bereiken en te komen tot een Gezamenlijk Klimaat Actie Plan. Hiervoor zetten we o.a. onze Ecosystem Game©® in en ons Salesforce ESTI Innovation Challenge Platform. Samen kunnen we de gedeelde problemen in kaart brengen en uitwisselen rondom de gedeelde oplossingen.

Een belangrijk element van Cities 4.0 is de handreiking naar de burgers in de regio, iets waar we sterk in geloven. Zonder echte burgerparticipatie kun je niet komen tot de implementatie van nieuwe oplossingen. Het gaat veelal over gedrag. En zonder acceptatie en implementatie, heb je niet geïnnoveerd.

Klik hier om terug te gaan naar de pagina Cities 4.0.