Klimaatinnovatie met interactieve ecosysteem uitwisselingen
Op 23 maart ontvingen we in Bologna meer dan 40 deelnemers voor het cities 4.0 programma. De sessie vond plaats in het Palazzo d’Accursio, het indrukwekkende gemeentehuis uit de 13e eeuw. Een prachtige omgeving om met de deelnemers een workshop te houden over het klimaatneutraal maken van de gebouwde omgeving voor 2030.
De eerste bewoners van Bologna dateren van meer dan 5000 jaar geleden. En als onderdeel van het Romeinse rijk werd 2500 geleden al het unieke zelfhelende beton geïntroduceerd. Een mooiere en meer innovatieve start konden we ons niet wensen voor het bepalen van de uitdagingen die Bologna nog op te lossen heeft voor het klimaatneutraal maken van de gebouwen voor 2030. De gebouwde omgeving is met 40% aandeel een grote veroorzaker van broeigas emissies en voor Bologna de focus van het Cities 4.0 programma. Het doel van de workshop was dan ook het identificeren van de belangrijkste uitdagingen die Bologna heeft in het elimineren van broeikasgassen uit de gebouwde omgeving.
De stakeholders in de workshop bestonden uit vertegenwoordigers van overheden, universiteiten, architecten, bouwers, vastgoedeigenaren, lokale bedrijven, studenten en vele andere deelnemers. Het oplossen van deze complexe en veelzijdige vraagstukken vereist echte samenwerking. Daarom werd iedereen als eerste aan het werk gezet met de Ecosystem Game©® die ESTI heeft ontwikkeld voor multistakeholder samenwerking. De groep had veel plezier in het bouwen van een ecosysteem rondom het oplossen van fictief vraagstuk alvorens ze van start gingen met de duurzaamheidsuitdagingen in de gebouwde omgeving.
De uitdagingen in de gebouwde omgeving werden door stichting ESTI geïntroduceerd met behulp van een aantal mogelijke toekomst scenario’s. Twee van deze mogelijke toekomst scenario’s die interessant zijn om te vermelden zijn het energie transitie scenario en het materialen doorbraak scenario. In het huidige tempo zou het 350 jaren duren om alle 143.000 woongebouwen te renoveren naar energiezuinige en gasvrije gebouwen.
In het energie transitie scenario maken een aantal doorbraken en exponentieel ontwikkelende oplossingen het mogelijk de transitie binnen het 2030 tijdspad te realiseren. Er zijn een drietal doorbraken die daarbij belangrijk zijn. De eerste doorbraak is het beschikbaar komen van zonnestroom tegen 3-4 cent per kWh. De huidige kostencurve laten zien dat dit voor 2030 zal gebeuren. De tweede ligt in de verdere verlaging van kosten voor batterijopslag naar 2-3 cent per kWh onder de veronderstelling dat een levensduur van de batterijen van 1o jaar en ongeveer 70uur benodigde opslag voor 70 uur. De laatste doorbraak is dat het hele elektriciteitssysteem radicaal zal transformeren naar een systeem gebaseerd op 100% zon, wind en batterij opslag. Het systeem zal kantelen van het huidige systeem dat is geoptimaliseerd voor het leveren van maximaal piekvermogen naar een systeem van minimaal op te wekken vermogen in een winter/windstille situatie. Een systeem dat wisselt van focus op managen van de maximale vraag naar een minimaal aanbod systeem zal leiden tot een overproductie en beschikbaarheid van energie tegen veel lagere kosten per kWh voor energie in vergelijk met het huidige systeem.
Het tweede scenario heeft betrekking op de innovaties op het gebied van materialen. De eerste doorbraak zit in de combinatie bio-tech en biobased materialen revolutie. Nieuwe materialen komen beschikbaar die superieure eigenschappen hebben en vaak een negatieve carbon voetafdruk zoals PLA gebaseerde polymeren en biobased materialen als mycellium voor isolatie. De tweede doorbraak is het beschikbaar komen van betaalbare super-isolatie materialen zoals aerogel. Tot slot is de laatste doorbraak de adoptie van fase overgangsmaterialen (phase change materaials of PCM’s) zoals bijvoorbeeld warmteopslag biedende en isolerend cellulose – PCM mix oplossingen.
Tijdens de discussies rond de uitdagingen identificeerden de deelnemers meer dan 20 vraagstukken die opgelost dienen te worden. Deze varieerden van vraagstukken rondom renovatie van middeleeuwse stadscentra, gebouwen en monumenten tot vraagstukken rondom gedragsverandering en creëren van bewustwording.
Als vervolgstap voor Bologna worden de vraagstukken met de hoogste prioriteit gedeeld met een grotere gemeenschap aan stakeholders inclusief inwoners. Die kiezen vervolgens het belangrijkste vraagstuk waarvoor ze oplossingen willen gaan uitvragen binnen de 4 regio’s betrokken bij Cities 4.0. Deze worden dan in de internationale uitwisseling meegenomen waarbij alle vier de regio’s Turku, Bologna, Eindhoven/Helmond en Leuven betrokken zijn en een gezamenlijk actieplan opstellen.
“Cities 4.0 project has been funded by the European Union’s Lump Sum Europe program for Coordination and Support Actions GA 101070827- HORIZON-EIE-2021-CONNECT-01”.
Klik hier om terug te gaan naar de pagina Cities 4.0.
